Weeshuis

Het weeshuis werd geopend in 1604. In het begin waren er een stuk of acht kinderen in het weeshuis maar in de loop der jaren waren er pieken van 50 tot 60 kinderen of zelfs nog meer.

Het wonderkind         Het pand kent een groot hoogtepunt in zijn jaren als weeshuis. Dit was het “wonderkind” Evert Willemzn Bogerd. Hij kreeg visioenen in het weeshuis van een engel en schreef op jonge leeftijd prachtige verzen die zo bijzonder waren dat ze zelfs naar de drukkerij gebracht werden en uitgebracht onder de naam ‘De Waerachtige Geschiedenisse’. Het boekwerkje is nog steeds te vinden in de universiteit van Utrecht.

De knaap was zo slim dat hij bij hoge uitzondering mocht gaan studeren in Leiden. Hij werd na de nodige avonturen uiteindelijk predikant en onder de naam Everardus Bogardus vertrok hij naar Nieuw Amsterdam (het huidige New York) om daar het evangelie te brengen onder de eerste kolonisten en de indianen. In de geschiedenisboekjes van Amerika is hij nog steeds terug te vinden als één van de grondleggers van het Christendom in Amerika.

Onthoofding binnenvader         Een absoluut dieptepunt was het onthoofden van één van de binnenvaders van het Woerdense weeshuis. “De Slintworm’, zo was zijn bijnaam, werd verdacht van ‘gerommel’ met de weesmeisjes. De schout en burgemeesters waren onverbiddelijk en al na enkele dagen werd de binnenvader voor het oude stadhuis onthoofd, op nog geen steenworp afstand van het weeshuis.

Kazerne

Bezetting Fransen         Tijdens de Franse bezetting gedroegen de soldaten zich redelijk. De boeren in de omgeving hadden wel last van hen maar in de stad Woerden viel het allemaal nog wel mee. Maar na verloop van tijd werd het erger. Er kwamen meer soldaten en dus was er meer voedsel nodig en ook plaats voor de soldaten om te slapen en te leven. Het was juni 1811 toen de laatste weeskinderen het oude weeshuis verlieten. Eigenlijk is dat een beetje te netjes verwoord. Ze werden eruit getrapt door de Franse Soldaten. Het kostte de laatste binnenvader Willem van Ameijde zelfs zijn leven.

Vernieling         De soldaten namen het weeshuis in beslag en maakten er hun onderkomen van. In de Jaren daarna vernielden ze de volledige inboedel. Er is niets bewaard gebleven en nadat ze verdwenen waren leek het er lang op dat het pand gesloopt zou worden. De Franse soldaten hadden er een ruïne van gemaakt. Eigenlijk stonden alleen de buitenmuren er nog en lag het dak nog op z’n plaats.

Oudeliedenhuis

Nadat de weeskinderen en de soldaten verdwenen waren uit het oude weeshuis stond het jarenlang leeg. Dominee van Waenen maakte zich sterk om het weer op te knappen en de weeskinderen terug te brengen in het pand. Ondanks alle inspanningen lukte het hem niet. Toch kreeg het pand een nieuwe bestemming. Het oudeliedenhuis, de voorloper van ons bejaarden of  verzorgingshuis was geboren.

Het was rond 1911 dat de eerste ‘oudjes’ binnenkwamen en dat zou zo door blijven gaan tot in de jaren zeventig.Ook in deze periode gebeurde van alles. Strenge huisregels, strenge ‘binnenouders’ en sterke verhalen. Eén van die verhalen verteld ons dat een schatrijke handelaar zijn dagen gesleten heeft in het Oudeliedenhuis in Woerden. Hij had kip noch kraai en liep dag in dag uit in alle hoeken en gaten van het huis te rommelen. Ook zat hij dagen in de achtertuin en niemand wist waar hij mee bezig was. Toen hij kwam te overlijden werd er geen cent meer teruggevonden. Had hij het verstopt? Als de muren konden spreken?

Weeshuis Woerden mei 1968

Jeugd- en opvanghuis de Meerpaal

In 1974 vertrokken de laatste ‘oudelieden’ uit het oude weeshuis. Het pand voldeed niet meer aan de strenge eisen van de tijd en inmiddels was er een nieuw bejaardenhuis gebouwd in Woerden.

Weer stond het pand een poosje leeg. In 1981 trok stichting ‘Hervormd Jeugd en Opvanghuis de Meerpaal’ in het pand. Een nieuwe tijd was aangebroken. Weeskinderen en oudelieden hadden plaatsgemaakt voor een nieuw maatschappelijk probleem, de opvang van daklozen.