Historie

Weeshuis Woerden vanaf 1604
Stichting de Meerpaal bevindt zich in een historisch pand dat vele indrukwekkende verhalen kent. Het staat al sinds 1604 in het hart van Woerden en heeft in al die jaren zijn maatschappelijke functie behouden. Hieronder zijn functies in de afgelopen 400 jaar:

1. Gereformeerd weeshuis vanaf 1604
2. Kazerne vanaf 1811
3. Oudeliedenhuis vanaf 1911
4. Jeugd- en opvanghuis de Meerpaal vanaf 1981 tot heden
5. Inloophuis ’t Centrum vanaf 2000 tot heden
6. kerk In De Buurtwinkel vanaf 2012 tot heden

Weeshuis
Het weeshuis werd geopend in 1604. In het begin waren er een stuk of acht kinderen in het weeshuis maar in de loop der jaren waren er pieken van 50 tot 60 kinderen of zelfs nog meer.

Everardus Bogardus

Het wonderkind
Het pand kent een groot hoogtepunt in zijn jaren als weeshuis. Dit was het “wonderkind” Evert Willemzn Bogerd. Hij kreeg visioenen in het weeshuis van een engel en schreef op jonge leeftijd prachtige verzen die zo bijzonder waren dat ze zelfs naar de drukkerij gebracht werden en uitgebracht onder de naam ‘De Waerachtige Geschiedenisse’. Het boekwerkje is nog steeds te vinden in de universiteit van Utrecht.

De knaap was zo slim dat hij bij hoge uitzondering mocht gaan studeren in Leiden. Hij werd na de nodige avonturen uiteindelijk predikant en onder de naam Everardus Bogardus vertrok hij naar Nieuw Amsterdam (het huidige New York) om daar het evangelie te brengen onder de eerste kolonisten en de indianen. In de geschiedenisboekjes van Amerika is hij nog steeds terug te vinden als één van de grondleggers van het Christendom in Amerika.

Onthoofding binnenvader
Een absoluut dieptepunt was het onthoofden van één van de binnenvaders van het Woerdense weeshuis. “De Slintworm’, zo was zijn bijnaam, werd verdacht van ‘gerommel’ met de weesmeisjes. De schout en burgemeesters waren onverbiddelijk en al na enkele dagen werd de binnenvader voor het oude stadhuis onthoofd, op nog geen steenworp afstand van het weeshuis.

Kazerne
Bezetting Fransen
Tijdens de Franse bezetting gedroegen de soldaten zich redelijk. De boeren in de omgeving hadden wel last van hen maar in de stad Woerden viel het allemaal nog wel mee. Maar na verloop van tijd werd het erger. Er kwamen meer soldaten en dus was er meer voedsel nodig en ook plaats voor de soldaten om te slapen en te leven. Het was juni 1811 toen de laatste weeskinderen het oude weeshuis verlieten. Eigenlijk is dat een beetje te netjes verwoord. Ze werden eruit getrapt door de Franse Soldaten. Het kostte de laatste binnenvader Willem van Ameijde zelfs zijn leven.

Vernieling
De soldaten namen het weeshuis in beslag en maakten er hun onderkomen van. In de Jaren daarna vernielden ze de volledige inboedel. Er is niets bewaard gebleven en nadat ze verdwenen waren leek het er lang op dat het pand gesloopt zou worden. De Franse soldaten hadden er een ruïne van gemaakt. Eigenlijk stonden alleen de buitenmuren er nog en lag het dak nog op z’n plaats.

Oudeliedenhuis
Nadat de weeskinderen en de soldaten verdwenen waren uit het oude weeshuis stond het jarenlang leeg. Dominee van Waenen maakte zich sterk om het weer op te knappen en de weeskinderen terug te brengen in het pand. Ondanks alle inspanningen lukte het hem niet. Toch kreeg het pand een nieuwe bestemming. Het oudeliedenhuis, de voorloper van ons bejaarden of  verzorgingshuis was geboren.

Het was rond 1911 dat de eerste ‘oudjes’ binnenkwamen en dat zou zo door blijven gaan tot in de jaren zeventig.Ook in deze periode gebeurde van alles. Strenge huisregels, strenge ‘binnenouders’ en sterke verhalen. Eén van die verhalen verteld ons dat een schatrijke handelaar zijn dagen gesleten heeft in het Oudeliedenhuis in Woerden. Hij had kip noch kraai en liep dag in dag uit in alle hoeken en gaten van het huis te rommelen. Ook zat hij dagen in de achtertuin en niemand wist waar hij mee bezig was. Toen hij kwam te overlijden werd er geen cent meer teruggevonden. Had hij het verstopt? Als de muren konden spreken?

Weeshuis Woerden mei 1968

Jeugd- en opvanghuis de Meerpaal
In 1974 vertrokken de laatste ‘oudelieden’ uit het oude weeshuis. Het pand voldeed niet meer aan de strenge eisen van de tijd en inmiddels was er een nieuw bejaardenhuis gebouwd in Woerden.

Weer stond het pand een poosje leeg. In 1981 trok stichting ‘Hervormd Jeugd en Opvanghuis de Meerpaal’ in het pand. Rond 2000 vestigde inloophuis ’t Centrum zich ook in het pand en sinds 2012 is het oude weeshuis ook de thuishaven voor de Kerk in de Buurtwinkel.

Een nieuwe tijd was aangebroken. Weeskinderen en oudelieden hebben plaatsgemaakt voor een nieuwe maatschappelijke problemen en oplossingen, de opvang van daklozen, een christleijke peuterspeelzaal, een inloophuis, een 2e hands kledingwinkel (kerk in de buurtwinkel) en nog veel meer.